* 8 BÀI THƠ - CHÍ LINH BÁT CỔ

CHÍ LINH BÁT CỔ 

8 bài thơ chữ Hán khắc trên bia còn tại

TRẠNG NGUYÊN CỔ ĐƯỜNG 

(Thanh Khê, Thanh Quang, Nam Sách, Hải Dương)

  

                  

1* TRẠNG NGUYÊN CỔ ĐƯỜNG

Trạng nguyên tây tịch ký hà niên

Kỷ độ hoang khư kỷ độ thiền

Nam Ngạn quất lâm địa bất cải

Đông A mộc đạc nhân tương truyền

Thi thư trùng hoán tư văn thống

Tinh nhật trường vi hậu học thiên

Ngũ bách niên lai khôi đỉnh tích

Vô cùng đạo thể lão sơn xuyên.  

Dịch thơ: 

Nhà cổ của Trạng nguyên

Chiếu tây, quan Trạng, nhớ năm nào
Gò vắng tựa chùa có khác đâu
Vườn quất bờ nam không đổi khác
Chuông đồng Trần tộc vẫn truyền nhau
Ngời ngời thơ sách theo gương trước
Vằng vặc sao, trời sáng lớp sau
Chót đỉnh, năm trăm năm dấu tích

Non sông Nho đạo vững dài lâu.  

2 * TIỀU ẨN CỔ BÍCH

Phượng Hoàng sơn thượng tịch thôn khư
Tiều Ẩn tiên sinh cổ bích dư
Phiến thạch quang mang minh nguyệt phủ
Bán tường phiêu diểu bạch vân lư
Phương tông tự tích bi vô tác
Thắng cảnh vu kim tận bất như
Lẫm liệt anh phong thiên cổ tại
Trùng san dung bộ phỏng u cư. 

                                            

                                                     ĐỀN THỜ CHU AN
                        tại chốn xưa: núi Phượng Hoàng - Chí Linh - Hải Dương

Dịch thơ: 

Tường cổ nhà Tiều Ẩn 

Trên núi Phượng Hoàng thôn vắng thưa
Tiên sinh Tiều Ẩn chốn tiêu sơ
Đá nhô, lưỡi búa- trăng ngời chiếu
Tường lửng, lư hương- mây trắng lùa
Bia mất, tích thơm đâu dấu cũ
Núi còn, cảnh thắng khác ngày xưa
Anh linh lẫm liệt còn muôn thuở

Lần bước núi non hỏi ẩn cư. 

3 * DƯỢC LĨNH CỔ VIÊN 

Bạch Đằng Giang khẩu độ thiên sưu

Thanh lĩnh lâm viên lưu nhất thốc

Bán thịkhê tuyền bán thị sơn

Kiêm hữu ngư tiều kiêm hữu mục

Chủ nhân dĩ tại Nguyên- Trần sử

Thuỳ vị Thiên Nam quốc chí độc

Vạn cổ dư uy nhân kiến văn

Viên lâm phong hạc viên lâm mộc.

 

     Vườn cổ Núi Dược   

     Bạch Đằng sông mở ngàn thuyền bè

     Núi xanh vườn xanh nhà vươn nóc

     Nửa là non cao nửa suối khe

     Kiêm nghề ngư phủ kiêm tiều mục

     Chủ nhân ghi tại Nguyên, Trần sử

     Thiên Nam quốc chí đọc, tự hào

     Muôn thuở uy linh còn trước mặt

     Ngút ngát cây rừng, gió hạc kêu...

4 * NHẠN LOAN CỔ ĐỘ 

Quy trảo nga mao vân thuỷ lộ

Tướng quân thán phiệt thành danh độ

Ngư lang thuỳ điếu địch ca nhàn

Chu tử tế nhân suy lạp cổ

Giang trung quang cảnh trường như thử

Phong nguyệt thanh thu kim kỷ độ

Khách thuyền nhàn phiếm cổ giang thu

Truy ký tiền triều nhất kỳ ngộ. 

Dịch thơ: 

Bến đò cổ Nhạn Loan

Móng rồng lông ngỗng đường mây nước
Tướng bán than, nổi tiếng bến đò
Ngư phủ buông cần nhàn tiếng sáo
Lái đò rẽ gió, bạc tơi mưa
Dòng sông đổi khác bao phong cảnh
Trăng gió vừa qua mấy độ thu
Nhàn tản khách thuyền trên bến cũ
Ngỡ về triều trước gặp người xưa.  

5 * THƯỢNG TỂ CỔ TRẠCH

Ngã huyện hà chi bắc

Hà đông trại chi tê (tây)

Tích nhân cư đỉnh đỉnh

Kim nhật lưu sơn khê

Hạnh hạnh bàng thạch xuyên

Lan phàm kháo ngạn đê

Thôn ông tầm ngã đạo

Thạch tích cố môn khê.  

Dịch thơ:

Nhà cổ của Thượng Tể

Bắc sông, huyện ta đó

Tây, trại ấy liền kề

Đã sống trong cung điện

Về ở cùng suối khe

Cây hạnh xuyên đá tảng 

Cánh buồm đậu mé đê...

Lão thôn tìm, chỉ lối

Cửa cũ, dấu đá kia... 

6 * PHAO SƠN CỔ THÀNH

Minh- Hồ trì đấu nhật

Lê- Mạc chiến tranh thu

Nam độ Vĩnh Lạc tự

Đông hoàn Khánh Hựu tu

Chí kim giai Trần tích

Thử địa nhất danh khu

Cảm khái trùng đăng diểu

Cao sơn dữ thuỷ lưu.

Dịch thơ:

Thành cổ Phao Sơn

Hồ giành Minh, quyết chiến

Lê với Mạc tranh hùng

Nam, Vĩnh Lạc tu bổ

Đông, Khánh Hựu dựng xong

Di tích Trần triều cả

Đất này danh lẫy lừng

Lên đỉnh ngắm bát ngát

 Non cao cùng biếc sông.

7 * VÂN TIÊN CỔ ĐỘNG

Huyền Thiên nhất luyện đan

Thiên cổ thành danh san

Danh san kim bất cải

Đan lô tích dĩ hàn

Lưu Quang cổ điện thất

Băng Hồ cựu điển san

Nham hạ tuyền thanh ẩn

Động lý thảo hoa nhàn

Thương thương tùng lão nộn

Tạc tạc thạch toàn ngoan

Tiều thán phi quang dị

Phạn đăng tục diệm nan

Trần thế oanh tương lão

Vân Tiên hạc bất hoàn

Vi phỏng cao nhân tích

Lý u cập tằng loan

Sơn thâm tăng tịch mịch

Thu dữ khách bàn hoàn

Thôn ông tương đối thoại

Giang san nhãn giới khoan.

 

Dịch thơ: 

Động cổ Vân Tiên

Từ Huyền Thiên luyện đan

Thành danh sơn nghìn năm

Danh sơn nay không đổi

Lò luyện đan lạnh tàn

Lưu Quang, mất điện cổ

Băng Hồ còn thơ văn

Dưới non, khe suối vẳng

Trong động, cỏ hoa nhàn

Xanh xanh thông búp trổ

Lởm chởm đá rêu loang

Đốt hồng lò không khó

Truyền lửa Phật mới nan

Chim oanh già khắc khoải

Hạc động về đón chăng?

Muốn tìm dấu cao sĩ

Phải vượt bao suối ngàn

Non sâu thêm tịch mịch

Thu hứng khách bàn hoàn

Cùng già thôn trò chuyện

Núi sông nhìn mênh mang.

8 * TINH PHI CỔ THÁP

Ngọc thủ chiết cao chi

Kính nhan lưu cổ tháp

Tòng cổ thử giang san

Chí kim kỷ minh giáp

Hoa thảo tự tạ khai

Ngư tiều tương đối đáp

Sơn sắc chính thanh thương

Thu thanh hà tiêu táp. 

Dịch thơ:

Tháp cổ Tinh Phi

Vươn lên cánh tay ngọc

Tháp còn lưu dấu xưa

Nước non này từ đấy

Bao gương sáng chưa mờ

Hoa cỏ tự tàn nở

Ngư tiều chuyện say sưa

Sắc núi xanh xanh biếc

Gió xạc xào tiếng thu!

               Dịch thơ: DUY PHI 

       * Có tham khảo Tư liệu của Đặng Văn Sinh, nhà văn, đang ở tại Chí Linh.

                     Di sản Hán Nôm ... Chí Linh của Hoàng Giáp - Nguyễn Khắc Minh,

                                                                                      NXB CTQG, Hà Nội 2006.