NGUYỄN ĐƯƠNG bình Thu Xa Lý - thơ DUY PHI, nhân ngày khai giảng năm học mới 2011 - 2012

                                          

                                                             TÁC GIẢ NGUYỄN ĐƯƠNG

                                                      

THU XA LÝ

qua Tà Cang sang Khe Luồng

lại vượt ngầm đến nguồn hương Suối Ngà

những nghe Xa Lý là xa

nắm tay nhau mới biết là gần thôi

chiều thu núi lượn với trời

mía thu héo lá mà tươi trong lòng

trường thu tiếng trống điểm tùng

sân chơi bóng mát hát cùng trẻ thơ

vẫn là gặp gỡ ngày xưa

một câu ‘sắng cộ ‘ không bùa mà say

chim khôn ngưng hót càng hay

người khôn ánh mắt đủ lay nghiêng thành

vải thu nhú tím đầu cành

xa thu Xa Lý trăng mình ngậm thu

                                    DUY PHI 

                                                        
      LỜI BÌNH CỦA 

      NGUYỄN ĐƯƠNG

Đây là bài thơ về Xa Lý , một xã thuộc vùng cao Lục Ngạn có nhiều đồng bàodân tộc Sán Chí . Thời tiết trong thơ đang là mùa thu. Chiều thu giữa núi rừng mà không buồn “ngơ ngác” như “tiếng thu” của  Lưu Trọng Lư hay mấy bài thơ về thu của nhiều nhà thơ khác.

Ở các câu đầu, khổ hai của bài thơ ta bắt gặp “chiều thu”,”mía thu”, “trường thu thật gợi cảm. Nhưng chiều thu ở đây “núi lượn với trời”.Từ lượn đã làm bật lên cái vẻ động, cái dương của hồn núi hồn quê vùng cao.

Còn “mía thu héo lá” báo hiệu mía sắp chuyển sang mùa thu hoạch. Sự  tương phản héo lá - tươi lòng bởi vị ngọt, lượng đường đã chứa trong tế bào, trong từng đốt mía chờ ngày thu hoạch.

Niềm vui được nhân lên bởi âm thanh vang dội  của trống trường đâu đó. Tiếng trống trường mùa thu , mùa khởi đầu năm học mới đã điểm, ngôi  trường miền núi cũng rộn ràng tiếng hát trẻ thơ. Niềm hạnh phúc của tấm lòng bậc làm cha làm mẹ. Tín hiệu của no ấm …đã đến với từng nhà …Đến cả bóng mát cũng nhảy múa, muốn hoà đồng với tiếng hát trẻ thơ. Thật vậy : “sân chơi bóng mát hát cùng trẻ thơ”

Buổi hội ngộ không nhiều chi tiết mà vẫn mang vẻ đẹp đặc thù dân tộc.

vẫn là gặp gỡ ngày xưa

một câu “sắng cộ”không bùa mà say

Cuộc chia tay không nói được nên lời, đọng lại trong lòng người đọc bởi hai câu:

chim không ngưng hót càng hay

người khôn ánh mắt đủ lay nghiêng thành

Khép lại  bài thơ, người đọc còn bâng khuâng mãi với câu thơ

 xa thu Xa Lý trăng mình ngậm thu.

Còn những nỗi niềm nào đó trong lòng khi nhìn lên vầng trăng quê nhà -tình đất, tình người Sán Chí ? hay “vẫn là gặp gỡ ngày xưa” , lòng người muôn thuở?…Bất giác tôi nhớ đến câu thơ của tác giả khi viết về Mường Thanh:

Câu quan họ nợ vòng quay cọn nước

Trăm màu rực rỡ nợ hoa ban.                    

   Có lẽ tấm lòng nhà thơ vốn dĩ vậy.

Thu Xa Lý như một bản tình ca về quê hương, mộc mạc chân thành như tình người Sán Chí . Câu thơ không viết hoa đầu dòng cứ liền mạch như con tàu mở tốc độ một hơi đưa khách về đích để bâng khuâng nhớ mãi một miền quê.

                                                              Tháng Tám -2011

                                                                           N.Đ